Qari Fasihuddin Fitrat, yerel medyada yayımlanan açıklamasında, ABD'nin ülke topraklarına ilişkin taleplerine kesin bir ret sundu: "Toprağımızın bir karışını bile vermek söz konusu olamaz." Fitrat'in sözleri, Washington'dan gelen iddialar ve eski ABD yetkililerinin Bagram üzerinde ısrar eden açıklamalarına karşı net bir karşılık olarak yorumlandı.
Bu çıkış, ABD Başkanı Donald Trump'ın son günlerde Bagram Hava Üssü'nün tekrar ABD kontrolüne geçirilmesine dair kamuoyuna yaptığı açıklamaları takip ediyor. Trump, ABD'nin Bagram'ı geri almak istediğini söyleyerek, aksi takdirde "kötü şeyler olacağını" ifade etmişti — bu da Kabil yönetimi tarafından sert biçimde reddedildi.
Bagram, Afganistan'daki en büyük ve stratejik üslerden biriydi; ABD kuvvetlerinin 2001–2021 dönemindeki operasyonlarında merkezi bir role sahipti. Üs, 2021'de ABD ve koalisyon güçlerinin çekilmesiyle fiilen boşaltıldı ve daha sonra ülke içinde farklı aktörlerin kontrolüne geçti. Bu tarihsel arka plan, bugün yaşanan tartışmanın neden bu kadar hassas olduğunun temelini oluşturuyor.
Siyasi çerçevede de önemli bir unsur var: ABD ile Taliban arasında Şubat 2020'te imzalanan Doha metni, tarafların belirli yükümlülükleri ve Afgan toprak bütünlüğüne ilişkin taahhütleri içeriyor — bu da sahadaki egemenlik iddialarını ve dış müdahale taleplerini hukuki-politik açıdan karmaşıklaştırıyor. Uzmanlar, bu anlaşmanın metninin ve yükümlülüklerin halen diplomasi gündeminde önemli etkisi olduğunu belirtiyor.
2001'den başlayan ABD müdahalesi, 20 yıllık çatışma ve nihayetinde 2021'deki hızlı çekilme süreci, Afgan siyasetinde ve güvenlik ortamında kalıcı izler bıraktı. 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkenti yeniden ele geçirmesiyle başlayan yeni dönem, üslere ve stratejik noktalara dair mülkiyet ve kontrol tartışmalarını daha da çetrefilli hale getirdi.
Gözlemciler ayrıca Bagram gibi geniş altyapılı üslerin kısa sürede yeniden ele geçirilmesinin veya korunmasının lojistik ve askerî açıdan son derece maliyetli ve zor olduğunu; böyle bir girişimin onbinlerce askeri konuşlandırmayı, uzun süreli ikmal hattı kurmayı ve geniş güvenlik önlemleri gerektireceğini vurguluyorlar — bu da herhangi bir askeri müdahale seçeneğini fiilen caydırıcı kılıyor.
Fitrat'ın açıklaması, Kabil yönetiminin (fiili yönetimin) egemenlik vurgusunu perçinlerken, Washington cephesinde atılacak adımların nasıl karşılanacağı diplomasi gündeminde belirleyici olacak. Uzmanlar, bir üssün "geri alınması" yönündeki iddiaların hem bölgesel aktörlerle (ör. komşu ülkeler, bölgesel güçler) ilişkileri hem de Afganistan'da istikrarı etkileyeceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca Doha anlaşmasının metinleri ve 2021'deki çekilme süreci, taraflar arasında hukuki-moral argümanların da sahaya taşınmasına neden oluyor.
Kısa vadede, Fitrat'ın sert dili gerilimi tırmandırma niyeti olarak değil — ülke toprak bütünlüğüne yönelik kırmızı çizgiyi netleştirme çabası olarak okunuyor. Ancak uzun vadede bu tip söylemler, özellikle büyük güç söylemleriyle örtüştüğünde diplomatik müzakereleri, bölgesel güvenlik mimarisini ve uluslararası yardım-ilişkilerini etkileyebilir. Bu yüzden hem Afgan tarafının hem de uluslararası aktörlerin söylem ve eylemlerinde dikkatli adımlar atması bekleniyor.
#Afganistan #FasihuddinFitrat #Bagram #ABD #Egemenlik #DohaAnlaşması #Trump #Kabil
#Sayın Cumhurbaşkanımız #Türkiye'den #Barınjans #Barinajans #Hasan Barın #Dünya Beşten Büyüktür #Macron #Birleşmiş Milletler #Adalet #Hamas #Turkiye'den #Mansur Yavaş #Melih Gökçek #GSvKNY #Uzak Şehir #Aykut #EmeginHakkıKademe #Berhan Şimşek #Fenerbahçe #Filistin #Soğuk Savaş #Yüzyılın Haftası #Liverpool #Alya #TaylanÖzgür #Boran #Ali Koç