Osmanlı Devleti'nin son döneminde devletin kaderini belirleyen isimlerden biri olan Sadrazam Talat Paşa’yı, vefatının yıl dönümünde saygıyla anıyoruz. 15 Mart 1921’de Berlin’de Ermeni bir suikastçı tarafından katledilen Talat Paşa, Osmanlı’nın en zor zamanlarında devlet yönetiminde kritik kararlar almış, özellikle Türk ve Müslüman coğrafyalarının korunması için önemli adımlar atmıştır.
Bu bağlamda, 1918 yılında Azerbaycan'ın kurtuluşu için verdiği destek, tarihe altın harflerle yazılmıştır. 1918’in başlarında, Birinci Dünya Savaşı'nın kaosu içinde, Azerbaycan toprakları büyük bir tehdit altındaydı. Bolşevikler ve Ermeni çeteleri, özellikle Bakü’de Müslüman halka yönelik katliamlar düzenliyor, bölgenin Türklüğünü yok etmeye çalışıyordu. Osmanlı Devleti, savaşın ağır yükü altında olmasına rağmen Azerbaycanlı kardeşlerinin yardım çağrısına sessiz kalmadı.
Talat Paşa’nın liderliğinde, 1918 yılı baharında Kafkasya’ya askeri bir müdahale kararı alındı. Bu karar doğrultusunda, Enver Paşa’nın kardeşi Nuri Paşa (Nuri Killigil) komutasında Kafkas İslam Ordusu kuruldu. Ordu, Osmanlı subayları ve Azerbaycan gönüllülerinden oluşuyordu. 1918 yazında başlatılan harekât, kısa sürede büyük zaferler getirdi. Gence, Göyçay, Şamahı gibi önemli şehirler Ermeni ve Bolşevik işgalinden temizlendi. 15 Eylül 1918'de ise Kafkas İslam Ordusu, Bakü'ye girerek şehri kurtardı ve Azerbaycan’ın bağımsızlık yolunu açtı.
Ne yazık ki, Osmanlı Devleti savaşın sonunda yenik sayıldığı için Mondros Mütarekesi imzalandı ve Kafkas İslam Ordusu Azerbaycan’dan çekilmek zorunda kaldı. Ancak, bu harekât Azerbaycan’ın milli kimliğinin güçlenmesini ve 1918'de bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ilan edilmesini sağladı.
Talat Paşa, bu stratejik hamlesiyle Azerbaycan Türklerinin kaderini değiştiren isimlerden biri oldu. Ermeni çetelerinin hedef aldığı ve Türk düşmanlarının en büyük nefret figürlerinden biri haline gelen Talat Paşa, 1921’de Berlin’de Nemesis Operasyonu kapsamında Ermeni suikastçı Sogomon Tehliryan tarafından şehit edildi. Ancak onun bıraktığı miras, Türkiye ve Azerbaycan arasında sonsuz bir kardeşlik köprüsü olarak yaşamaya devam ediyor.
Bugün, Talat Paşa’yı rahmetle anarken, Azerbaycan ve Türkiye’nin ortak tarihine yaptığı katkıları unutmadığımızı bir kez daha vurguluyoruz. Onun vizyonu ve mücadelesi, iki kardeş ülkenin sonsuz dayanışmasının temellerini atan en önemli adımlardan biri olarak tarihteki yerini koruyor.
Nigar Ögeday
#Talat Paşa #Nigar Ögeday #Azerbaycan #Türkiye #Nemesis Operasyonu Yemen #Cumhur Başkanı Onayıyla #Genel Af #MEBEkdersliyeKadro #İmamoğlu #Rabbım #KademeSeçimiBeklemez #AfGelsinArtık #Geçmiş
